Misschien herkent u het: Ergens, in een hoekje van de archiefruimte, staat een metalen kast vol met blazende apparaten en een wirwar aan kabeltjes: Dé patchkast, of in ons jargon, de netwerkkast.

Helaas is bij veel bedrijven de netwerkkast een zooitje en dat kan een probleem zijn of worden. Daarom vertel ik u graag meer over netwerkkasten, waar deze voor dienen en waarom het belangrijk is dat uw netwerkkast goed georganiseerd is (of wordt).

Om het nut van een netwerkkast uit te leggen moet ik u een klein beetje meenemen hoe een computernetwerk is opgebouwd. Want waar uw netwerk voor u misschien een ingewikkelde wirwar van draadjes is, is een netwerk voor ons een multidimensionaal bouwwerk. 

Een computernetwerk is in abstracte zin opgebouwd uit een aantal ‘lagen’. Deze lagen zijn het best te vergelijken met de woonlagen van een flatgebouw. Iedere hoger liggende laag is voor zijn ‘bestaan’ afhankelijk van de (stevigheid van de) lagen eronder. 

In deze blog gaat het mijn inziens te ver om al deze abstractielagen uit te leggen (wellicht schrijf ik daar nog eens een ander blog over). Maar mocht u toch meer willen weten, dan is dit Wikipedia-artikel over het 7-laags OSI-model een goed begin.

De netwerkkast is voor mij als ‘vakgek’ het fundament van uw netwerk. In de netwerkkast komt ‘het’ immers allemaal samen; de bekabeling, netwerkapparatuur, (nood)stroombeveiliging en soms ook andere actieve apparatuur als servers. 

Om een netwerkkast overzichtelijk in te richten zijn er bepaalde standaarden bedacht. Zo is alle voor-een-netwerkkast-geschikte apparatuur 19” (48,26cm) breed en een x aantal hoogte-eenheden (unit) hoog. Wanneer u een netwerkkast aanschaft, kunt u kiezen hoeveel eenheden ruimte deze kast biedt. Er zijn kasten met zes, negen, twaalf, vijftien, tweeëntwintig en vierenveertig eenheden te koop. Ook de diepte van de kast weegt mee; er zijn kasten van 40, 60, 80 en 100 centimeter diep. Er bestaan overigens staande en hangende kasten en kasten met glazen deuren en kasten met (geperforeerde) stalen deuren. In sommige panden worden meerdere netwerkkasten gebruikt. Soms in één ruimte en soms verspreid over het pand. 

Bekabeling
De netwerkbekabeling vormt de basis van uw netwerk. Met deze bekabeling brengt u immers de fysieke verbinding tot stand tussen de componenten in uw netwerk. 

Vroeger lag de bekabeling in een netwerk in een zogenaamde lus of ring, maar tegenwoordig is een netwerk stervormig opgebouwd. Vanuit het ‘hart’ van het netwerk (de netwerkkast) is er dan naar ieder netwerkapparaat een kabel getrokken.

Vaak wordt de bekabeling aan de zijde van netwerkkast afgemonteerd op een zogenaamd patchpaneel. De andere zijde bevindt zich ergens in uw pand in een zogenaamd ‘wall-outlet’ en is bedoeld om uw netwerkapparaten, zoals bijvoorbeeld computers, printers en telefoontoestellen, op aan te sluiten.

Bekabeling is er in allerlei soorten en maten; de meest bekende/gebruikte is natuurlijk UTP wat staat voor ‘unshielded twisted pair’. Nu hoor ik u al denken; “als er unshielded bestaat, zal er ook wel shielded bestaan”, dat klopt, in dat geval heet het STP. En er bestaat ook foiled twisted pair oftewel FTP. En daar zijn dan ook weer sub-varianten op zoals bijvoorbeeld S/FTP. Deze kabels zijn er in verschillende ‘categorien’ waarvan de meest bekende CAT5e, CAT6, CAT6a zijn. Deze categorie staat voor de maximaal haalbare frequentie en daarmee snelheid die ‘door’ de kabel kan. Afhankelijk van de situatie kiezen wij voor het juiste type bekabeling.

Een ander type bekabeling, op diezelfde eerste laag, is glasvezelbekabeling. Ook hier zijn talloze soorten in. Grotendeels is glasvezelbekabeling op te delen in drie ondersoorten; single mode (voor lange afstanden), multimode (voor in een gebouw) en GPON (voor huis-aan-huis toepassing). Over alle soorten bekabeling zullen wij binnenkort ook een blog publiceren.

Switches
Om uw apparaten vervolgens met elkaar te verbinden is er in uw netwerkkast een zogenaamde netwerkswitch, of kortweg switch, nodig. Op een switch kunnen vaak 8, 24 of 48 netwerkapparaten aangesloten worden. Heeft u hier niet voldoende aan, dan is het geen probleem om meerdere switches te gebruiken. 

Het aansluiten van uw apparaten gebeurd door zogenaamde ‘patches’ aan te leggen tussen de patchpanelen en de switches. In veel situaties worden alleen de netwerkaansluitingen gepatch die ook daadwerkelijk in gebruik zijn, maar er is ook niets op tegen om iedere netwerkaansluiting in uw pand te patchen.

Internettoegang
Om vervolgens het netwerk te kunnen ontsluiten naar het internet moet er natuurlijk allereerst een internetverbinding zijn. Bij een internetverbindingen over de telefoonlijn of CAI-aansluiting wordt er gebruik gemaakt van een zogenaamd modem. Dit modem moet om technische redenen vlak bij het binnenkomende punt van de internetverbinding geplaatst. Vaak is dat de meterkast in een pand. Vanaf de meterkast dient er dan databekabeling aangelegd te worden naar de netwerkkast, want in de netwerkkast installeren we uw router. 

Uw router is – vanuit het perspectief van uw netwerk – de toegangsweg naar het internet. Wanneer heeft u een (zakelijke) glasvezelverbinding of draadloos glasvezel, dan wordt er geen modem gebruikt maar een speciaal geconfigureerde glasvezelswitch. U raadt het al, deze switch wordt veelal gemonteerd in uw netwerkkast. 

Stroomvoorziening
Met al deze apparaten is uw netwerk klaar voor gebruik. Althans bijna, want er ontbreekt nog één cruciaal element: De stroomvoorziening. Afhankelijk van de omvang van uw netwerk zijn er verschillende soorten component hier mogelijk, maar wat sowieso gebruikt wordt is een PDU (Power Distribution Unit) oftewel een stekkerdoos die gemakkelijk in de netwerkkast gemonteerd kan worden. 

Omdat uw netwerkapparatuur vol zit met gevoelige elektronica, adviseren wij ook altijd een (nood)stroombeveiliging of UPS (universal power supply). Zo’n UPS vangt pieken en dalen op het net op en heeft een accu zodat uw apparatuur door kan werken bij spanningsuitval. Mocht de uitval te lang duren dan kan de UPS de apparatuur netjes laten afsluiten. 

Toepassingen
Met al deze elementen is uw netwerk klaar voor gebruik. Natuurlijk moet u nog wel de toepassingen binnen uw netwerk installeren. Denk hierbij aan uw computers, servers en telefoontoestellen. Er zijn ook toepassingen die ook in de netwerkkast geïnstalleerd kunnen worden: Bijvoorbeeld een NVR voor uw IP-camera’s of uw Cyberalarm. Maar ook niet netwerk-gerelateerde toepassingen zijn er in 19” vorm, bijvoorbeeld een versterker voor uw inpandige audio-installatie. 

Netwerkapparatuur en servers (en dan met name actief gekoelde apparaten) worden flink warm. Voor die apparaten is koeling of ventilatie van groot belang. Wij kunnen samen met uw aircoleverancier uitrekenen hoeveel koelcapaciteit nodig is om uw serverruimte te koelen.

Vanwege de hoeveel elementen en kabeltjes in een netwerkkast, wordt een netwerkkast al snel een onoverzichtelijk geheel. Zeker als de kast in de loop der jaren door meerdere leveranciers is ‘ingericht’. U zult zich kunnen voorstellen dat het bij een rommelige netwerkkast niet meevalt om een storing op te lossen. Daarom proberen mijn collega’s altijd een netwerkkast netjes op te leveren, maar vooral netjes te houden. 

Om extra structuur in uw netwerkkast te brengen maken wij bij PWA graag gebruik van verschillende kleuren patchkabels. Zo kan een technisch collega in één oogopslag zien waar welke kabels voor dienen.

Hoe staat uw patchkast erbij? 
Is uw netwerkkast aan een opknapbeurt toe? Of wilt u samen met mij eens praten over uw netwerk, laat dan een berichtje voor mij achter. Ik neem dan zo snel mogelijk contact met u op!